"Ricciardo i Zoraide"w Pesaro

Witajcie po przerwie rekordowo długiej jak na ten blog.  Nie byłam na urlopie, nie chorowałam, nie zakochałam się – dopadło mnie coś, czego nie oczekiwałam, mianowicie operowstręt (no może nie tak ostro – niechęć). Objawiło się to zdecydowanym brakiem ochoty na doznania wokalno-teatralne i postanowiłam z tym dziwnym zjawiskiem nie walczyć. Pod koniec sierpnia zaczęłam nieśmiałe poszukiwania czegoś, co mogłoby mnie z tego niezwyczajnego dla mnie stanu wyciągnąć, ale jakoś żadna z licznych festiwalowych transmisji nie wzbudziła uczucia miłej ekscytacji, więc dałam spokój. Gorzej, oddałam się lekturze podwójnego numeru miesięcznika Teatr, w którym p. Dorota Kozińska wieszczy koniec regietheatru . Niestety, mimo, że artykuł niezmiernie ciekawy myślę, że na to za wcześnie, a w Polsce, do której wszelkie ogólniejsze tendencje w sztuce docierają z opóźnieniem  nie widać w tej kwestii żadnych perspektyw. W takim pesymistycznym nastawieniu utwierdził mnie wywiad w Mariuszem Trelińskim, także zawarty w numerze. Przy okazji prawie załamałam się przy czytaniu recenzji z warszawskiego „Ognistego anioła”. Monika Pasiecznik nazywa w niej zasadniczą warstwę przedstawienia „oprawą muzyczną” i poświęca dosłownie trzy niedługie zdanka z sążnistego testu. O tempora, o mores! Moje na nadchodzący sezon przewidywania związane z  pobliskim teatrem operowym czyli TWON są skromne, bo inne być nie mogą – plany są raczej jak na instytucję z ambicjami dość żałosne. Przy okazji sama tylko wizyta na ich stronie daje prostą i oczywistą odpowiedź na pytanie dlaczego warszawska scena zawsze będzie prowincjonalna, niezależnie od nagród i nominacji. Otóż tuż przed rozpoczęciem sezonu niektóre role pozostawały wciąż nieobsadzone. Zwłaszcza w „Tosce” nieznajomość nazwiska Cavaradossiego wydaje się znacząca (dziś „już” jest) – w końcu to opera, której wszelkie reżyserskie gmerania szkodzą wyjątkowo, natomiast jakość śpiewu  i  śpiewacze osobowości są zasadnicze. Wszyscy wiemy, że pomijając już nawet kwestie finansowe (chociaż wolałabym, żeby pieniądze wydawać raczej na gwiazdorskie gaże niż scenograficzne cuda – wianki) tuzy mają terminy ustalone na mniej więcej 5 lat do przodu. No i kończy się u nas łapanką. Jej rezultaty można sprawdzić fundując sobie darmowy seans „Umarłego miasta” na stronie TWON i ocenić przy okazji desperację obecnych w teatrze i wystawionych bezpośrednio na dźwięki produkowane przez Jacka Laszczkowskiego. Ogólnie mówiąc Izabelę Kłosińską ceniłam zawsze bardzo jako sopranistkę, ale rola casting director narodowej sceny raczej nie wystawia jej dobrego świadectwa. Tak właśnie przytłoczona smętnymi refleksjami  postanowiłam sobie nie poddawać się i po długie j przerwie obejrzeć jednak jakąś operę. Wybór „Ricciarda i Zoraidy” z Pesaro wydal mi się w miarę bezpieczny -  w końcu to Rossini, wystawiany w miejscu, w którym wokalne katastrofy raczej się nie zdarzają. Po seansie mogę powiedzieć, że lekarstwo odniosło skutek raczej umiarkowany, ale kto wie …

Zasadniczy brak entuzjazmu powoduje przede wszystkim samo dzieło, którego 200-lecie premiery minie  w grudniu. Zawiera sporo muzycznych piękności, jasne – Rossini, ale fabuła jest do bólu standardowa, postaci nakreślone bardzo grubą kreską a charakterów nie ma wcale. Niestety Marshall Pynkoski te słabości tylko podkreślił swoją inscenizacją. Miałam osobliwe wrażenie, że słyszę cichutki trzepot skrzydełek moli unoszących się w okolicach sceny i zastanawiałam, czy mamy tylko wybór między dżumą a cholerą – czyli poronionymi płodami regietheatru a czymś takim. Dostaliśmy bowiem spektakl nie tyle tradycyjny co ostentacyjnie staromodny. Oczywiście, dostrzegłam drobne elementy świadczące o celowości tego zabiegu i podkreśleniu konwencji w ramach puszczenia oczka do widza (np. „przebranie” Ricciarda powodujące jego nierozpoznawalność przez  ukochaną dziewczynę czyli … czarną chustkę na głowie), ale to nie pomogło. Na dodatek  reżyser zupełnie nie wiedział, co zrobić z chórem, więc wpuścił na scenę balet. Z miernym skutkiem. Scenografia Gerada Gauciego była oszczędna (jakieś arkady i tkaniny w „arabski” wzorek), za to kostiumy Michaela Giannfrancesco bogate i również utrzymane w ramach konwencji  (jak w XIX wieku wyobrażano sobie Orient). Wszystko to razem okazało się akceptowalne, tylko strasznie nudne. A jednak dałam radę i dotrwałam do końca dzięki Giacomo Sagripantiemu dyrygującemu z dużą werwą i dbałością i  szczegół (co dało wyjątkowo dobry efekt w pięknej uwerturze), jego muzykom i śpiewakom. Primadonna, Pretty Yende jako postać wydala mi się cokolwiek anonimowa, widać jest to aktorka wymagająca mocnego reżyserskiego wsparcia (wtedy rezultat może być porywający, jak wypadku jej Adiny). Śpiewała dobrze, ma uroczy głos, chociaż musiała momentami nieco cisnąć, bo partia napisana dla legendarnej Isabelli Colbran wymaga nieco innego kalibru). Juan Diego Florez po kilku ryzykownych eksperymentach repertuarowych powrócił do tego, w czym jest najlepszy –  z doskonałym skutkiem. Oczywiście, z latami jego tenor troszkę stracił na giętkości i swobodzie, ale niewiele, zaś stylowość i blask pozostały nienaruszone. Ricciardo był jedenastą rolą rossiniowską Floreza i oby tak dalej. Odkryciem wieczoru okazali się śpiewacy z Rosji – Sergey Romanowski i Victoria Yarovaya. On, baritenor (określenie już chyba na stałe weszło do języka) o ładnej barwie i łatwości w ozdobnikach jest przy zaletach muzycznych scenicznie atrakcyjny. Ona właściwie jako jedyna stworzyła pełną kreację wokalno-aktorską. Nie tylko dysponuje przyjemnym, okrągłym mezzosopranem i  kulturą wykonawczą, ale też temperamentem zwierzęcia scenicznego. Skład protagonistów sympatycznie uzupełnił młody baskijski  tenor liryczny Xabier Anduaga. 

Mam nadzieję, że pomimo żalów i jeremiad, jakimi Was, Drodzy Czytelnicy zalałam na początku wpisu sezon 2018/19 zaskoczy nas pozytywnie, przyniesie mnóstwo ekscytujących przedstawień i wydarzeń muzycznych. Oby nam się!