Król? Cesarz? Bóg?

Placido Domingo osiągnął już jakiś czas temu status, który nawet trudno  sensownie nazwać. W niedużym i dość hermetycznym operowym światku może właściwie wszystko – Domingo chce, Domingo dostaje. I moda na krytykowanie go w sieci („…no tego Dominga to już się nie da słuchać!”), podobnie jak konsekwentne i wieloletnie ataki zajadłej fanki Pavarottiego, niejakiej p. Midgette specjalnie go nie dotykają. W tym ostatnim przypadku , obruszony rzeczywiście idiotycznym zarzutem, jakoby swoim dyrygowaniem sabotował muzykę maestro zaprotestował. Za dyrygenturę zawsze mu się dostawało – tyleż za fakt , że tenor się ośmiela, co za samą marną jakość. A tak naprawdę Domingo nie jest wcale okropnym szefem orkiestry, nazwałabym go raczej przeciętnym. Za to kochają go zazwyczaj i muzycy, których traktuje z wielkim szacunkiem i śpiewacy – wiemy dlaczego. Maestro wykazuje się od początku swojej kariery – a debiutował na scenie w wieku 3 lat – zdumiewającym i do dziś trwającym apetytem na pracę. Łatwiej pewnie byłoby wyliczyć funkcje, których w operze nie pełnił, niż te wykonywane. Jak dotąd nie reżyserował, ale pewnie gdzieś koło dziewięćdziesiątki zechce robić i to. Wtedy będzie miał za sobą zapewne wszystkie barytonowe role Verdiego, bo sądząc bo po jego planach (Germont, hrabia Luna, Nabucco itd.) i tym , co ma już za sobą (Boccanegra, Rigoletto,  Foscari) zamierza zaliczyć komplet. Zobaczyć Dominga jako Falstaffa, to by było coś (usłyszeć już może mniej)! Grono śpiewaków, którym pomógł w karierze (głównie poprzez Operalia, jedyny konkurs wokalny efektywnie promujący swoich laureatów) będzie już stanowić małą armię. Już dziś wyliczenie tylko niektórych nazwisk wygląda imponująco: Di Donato, Villazon, Schrott, Stemme, Calleja, tegoroczny zwycięzca Anthony Rolf Constanzo. Ale najważniejsze wydaje mi się to, że każdy niemal (z wyjątkiem ortodoksyjnych fanów innego tenora) , kto kocha operę zawdzięcza mu jakieś wspaniałe wspomnienie – spektaklu bądź roli , która na zawsze pozostanie we wdzięcznej i czułej pamięci. Wszystkie te refleksje przytaczam nie bez powodu. Właśnie trafił w moje ręce zapis DVD koncertu, który w ubiegłym roku Domingo i Sondra Radvanovsky dali w Toronto. Pierwsze spostrzeżenie : widownia szczelnie wypełniła stadion. Który jeszcze 70-letni tenor mógłby takiego wyczynu dokonać (bo , z całym szacunkiem publiczność nie przybyła raczej zwabiona nazwiskiem Radvanovsky) ?.Drugie : nadzwyczajna hojność obydwojga protagonistów wieczoru, którzy zdecydowali się na niezwykle bogaty program, nie skąpiąc także bisów  - koncert trwał prawie 3 godziny. Zaczął Domingo i nie był to dobry początek. Aria Rodryga z „Cyda” Masseneta zabrzmiała sucho, chwiejnie i brzydko. Czyżby internetowi krytycy mieli rację? Niekoniecznie. Po pięknie wykonanej przez Radvanovsky , piekielnie trudnej sicilianie z „Nieszporów sycylijskich” nastąpił duet z „Simona Boccanegry”. Po części zgadzam się z argumentami tych, którzy twierdzą, że nie wystarczy stracić górę by zostać barytonem. Domingo jest tenorem o ciemnej, przydymionej dodatkowo przez czas barwie oraz bardzo dobrej średnicy i dole skali. Żeby nie wiem jak próbował barytonem nie zostanie. Ale – tym niskim tenorem posługuje się zadziwiająco swobodnie, zważywszy na siedemdziesiątkę na karku.  Hitem wieczoru stała się aria z „Andrei Cheniera”  - „Nemico della patria”  , którą Domingo zaśpiewał porywająco. Wszystko w niej było : złość, żal i zazdrość. Bo to jest właśnie główna broń Placidissimo – wyraz emocjonalny. Nawet w czasach, gdy jego piękny głos brzmiał świeżo i triumfalnie najbardziej imponujące były jego interpretacje. Domingo nie łkał i nigdy nie histeryzował , ale potrafił sprawić, że słuchacz odczuwał głęboko emocje jego bohatera. I potrafi to nadal.  Wybaczamy mu więc jego nienasycenie wokalne i wycieczki na terytorium, na które raczej zbaczać nie powinien  (barokowa koloratura w „Enchanted Island” przerosła go zdecydowanie). Cieszmy się, ciągle jeszcze mu się chce śpiewać, bo moment, gdy przestanie i zaczniemy za nim tęsknić niestety szybko się zbliża. Szczerze polecam ten koncert z Toronto, także ze względu na znakomitą Sondrę Radvanovsky, której nie lubi dyrektor MET (ponoc nie spełnia wyśrubowanych standardów …estetycznych p. Gelba) i  udaje się jej występować na tej scenie głównie  w zastępstwach. A przecież to jeden naprawdę dziś nielicznych autentycznych sopranów verdiowskich, o ładnym, zaokrąglonym brzmieniu.

http://www.youtube.com/watch?v=vkXoyU7VtqU